Ośrodek Mediacji przy OIRP w Warszawie służy pomocą w rozwiązywaniu sporów w zakresie spraw cywilnych i gospodarczych.
Na pytanie czy Państwa konkretna sprawa nadaje się do mediacji i czy można w tej sprawie zawrzeć ugodę powinien odpowiedzieć mediator zanim rozpocznie procedurę postępowania mediacyjnego.
Pojęcie sprawy cywilnej określone jest w art. 1 Kodeksu postępowania cywilnego i dotyczy spraw z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych, co do których przepisy Kodeksu postępowania cywilnego znajdują zastosowanie.
Do kategorii spraw cywilnych zalicza się przykładowo wszelkie spory:
Mediacja gospodarcza wykazuje wszystkie cechy charakterystyczne dla mediacji jako takiej – jest dobrowolna, poufna, odformalizowana oraz prowadzona przez neutralną i bezstronną osobę trzecią. Charakterystyczny jest przedmiot tej mediacji – spory wynikłe z działalności gospodarczej oraz jej podmiot – przedsiębiorcy.
W toku mediacji możliwe jest osiągnięcie efektów, o jakie trudno w toku lub wyniku procesu sądowego, np. wprowadzenie innego świadczenia zamiast tego, które wynika z umowy, ustalenie nowych zasad współpracy, itp. Przeprowadzenie mediacji pozwala też stronom na kontynuowanie relacji, która w razie wieloletniego sporu sądowego byłaby zwykle całkowicie zniszczona.
Wbrew temu, co mogłoby się wydawać prima facie, mediacja w sprawach gospodarczych nie różni się specjalnie od innego rodzaju mediacji, np. w sprawach rodzinnych. Rozliczenia i relacje gospodarcze budzą równie dużo emocji. Z tego względu, bardzo przydatne okazują się umiejętności komunikacyjne mediatora. Strony doceniają też jego wiedzę, tzw., branżową, np. zorientowanie w przebiegu procesu budowlanego, zapisach umów serwisowych, itp.
Do mediatorów gospodarczych najczęściej trafiają sprawy dotyczące inwestycji budowlanych, nieuczciwej konkurencji czy też różnego rodzaju rozliczeń wynikających z umów ze współpracy.
Mediacje gospodarcze odbywają się, przede wszystkim, na podstawie skierowań z sądów powszechnych w trybie art. 183 (8) kpc. Zwykle sprawa kierowana jest do mediacji gdy sędziowie, po zapoznaniu się z aktami sprawy, dochodzą do wniosku, że jest szansa na polubowne rozwiązanie sporu. Największą szansę na dojście do skutku mediacji i zawarcie porozumienia mają sprawy, w których skierowanie następuje na rozprawie. W wielu przypadkach skierowań dokonanych na posiedzeniu niejawnym, strony nie wyrażają zgody na udział w mediacji. Możliwe jest także przeprowadzenie mediacji bez skierowania sądu, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z mediatorem.
Konflikty między małżonkami niestety w wielu wypadkach prowadzą do rozwodów, których z roku na rok jest w Polsce coraz więcej. Wzajemne animozje między rozwodzącymi się małżonkami przekładają się na ogólną atmosferę w rodzinie. Rodzi się wrogość, nienawiść oraz wzajemne podejrzenia. Małżonkowie często chcą się na sobie zemścić, dokuczyć sobie. Taka spirala wzajemnej destrukcji dotyka nie tylko samych małżonków, ale przede wszystkim ich wspólnych dzieci. Małżonkowie dbając o swoje własne interesy zapominają o tym co najważniejsze. Przecież nie są najważniejsze meble, samochód czy nawet mieszkanie, lecz dobre samopoczucie i prawidłowy, zdrowy rozwój potomstwa.
Zwaśnionym małżonkom może jednak pomóc mediacja rodzinna, która jest swego rodzaju alternatywą dla postępowania sądowego w sprawie o rozwód. Oczywiście w obowiązującym systemie prawa rodzinnego orzeczenie rozwodu może nastąpić jedynie na mocy wyroku sądowego. Mediacja nie może zatem zastąpić orzeczenia sądu, ale może sprawić, że oboje małżonkowie będą mieli większy wpływ na wynik postępowania sądowego, które dotyczy przecież ich obojga. Przeprowadzona w toku postępowania mediacja może bowiem sprawić, że zawarte przez małżonków porozumienie o wiele lepiej zabezpieczy ich interesy. Praktyka świadczy o tym, że porozumienia wypracowane przez strony mediacji są częściej respektowane niż orzeczenia sądowe. Takiemu stanowi rzeczy sprzyja przede wszystkim klimat porozumienia i wzajemnego zrozumienia, które można osiągnąć dzięki mediacji.
Korzystając z mediacji i fachowej pomocy mediatora małżonkowie mogą porozumieć się przede wszystkim w kwestiach:
Mediacje pracownicze służą pozasądowemu rozwiązywaniu konfliktów między pracodawcą a pracownikiem.
Innowacyjność metody polubownego sposobu rozwiązywania sporów pracowniczych w drodze mediacji polega na przyznaniu pracownikowi równorzędnej pozycji w procesie kształtowania jego sytuacji w przedsiębiorstwie oraz umożliwieniu pracownikowi poinformowania pracodawcy o naruszeniu jego praw, a pracodawcy daje efektywne czasowo i kosztowo, a jak wskazują badania, również skuteczne narzędzie rozwiązywania sporów. W tak sformułowanej relacji pracodawca przestaje być ostatnią instancją, a sąd jedyną drogą uzyskania sprawiedliwości. Środowisko pracy zbudowane na nowoczesnych zasadach staje się miejscem, z którym identyfikuje się większość pracowników, a pracodawca może korzystać z efektów ich wydajnej pracy.
Co to jest sprawa pracownicza? Definicja sprawy pracowniczej została określona w art. 476 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie się sprawy:
1) o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane;
2) o ustalenie istnienia stosunku pracy (…)
3) o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy z prawa pracy :
4) o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Na pytanie czy konkretna sprawa z zakresu prawa pracy nadaje się do mediacji i czy można w tej sprawie zawrzeć ugodę powinien odpowiedzieć mediator zanim rozpocznie procedurę postępowania mediacyjnego.
Jakie są najważniejsze atuty rozwiązywania sporów pracowniczych w drodze mediacji?
1. Zachowanie dyskrecji.
Mediator ustawowo jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji jakie uzyskał w trakcie mediacji, a zgodnie z art. 259 (1) Kodeksu postępowania cywilnego nie może być też świadkiem co do faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
2. Szybkość postępowania mediacyjnego w stosunku do postępowania przed sądem.
W mediacji jedynie od stron sporu zależy jak szybko dany spór rozwiążą, bo to one decydują kiedy się spotkają i nie są w tym zakresie uzależnione od terminów sądowych (a sądy pracy obecnie są bardzo przeciążone).
3. Uniknięcie stresogennego postępowania sądowego. Każda sprawa sądowa obarczona jest ryzykiem przegranej po jednej lub po drugiej stronie. Świadomość tej przegranej zawsze będzie wywoływała uczucie niepewności i niepokoju nieodłącznych elementów stresujących odczuć.